Thuê tài chính hiện đang là xu hướng phổ biến trong hoạt động kinh doanh. Câu hỏi được nhiều doanh nghiệp quan tâm hiện nay đó là hạch toán thuê tài chính sao cho khoa học, chính xác để tối ưu hóa dòng tiền, đảm bảo minh bạch tài chính, tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững? Trong bài chia sẻ sau, các chuyên gia từ KMC sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết về hạch toán thuê tài chính và hướng dẫn quy trình hạch toán chi tiết đúng chuẩn.
Hiểu rõ về thuê tài chính
Thuê tài chính là gì?
Căn cứ vào Điều 36, Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định:
“b) Thuê tài chính: Là thuê tài sản mà bên cho thuê có sự chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài sản có thể chuyển giao vào cuối thời hạn thuê.”
Theo chuẩn mực kế toán số 06, các trường hợp thường dẫn đến hợp đồng thuê tài chính là:
- Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê khi hết thời hạn thuê;
- Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê với mức giá ước tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối thời hạn thuê;
- Thời hạn thuê tài sản tối thiểu phải chiếm phần lớn thời gian sử dụng kinh tế của tài sản cho dù không có sự chuyển giao quyền sở hữu;
- Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu chiếm phần lớn (tương đương) giá trị hợp lý của tài sản thuê;
- Tài sản thuê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có bên thuê có khả năng sử dụng không cần có sự thay đổi, sửa chữa lớn nào.
- Hợp đồng thuê tài sản được coi là hợp đồng thuê tài chính nếu đáp ứng một trong các điều kiện:
- Nếu bên thuê hủy hợp đồng và đền bù tổn thất phát sinh liên quan đến việc hủy hợp đồng cho bên cho thuê;
- Thu nhập hoặc tổn thất do sự thay đổi giá trị hợp lý của giá trị còn lại của tài sản thuê gắn với bên thuê;
- Bên thuê có khả năng tiếp tục thuê lại tài sản sau khi hết hạn hợp đồng thuê với tiền thuê thấp hơn giá thị trường.
Phân biệt thuê tài chính & thuê hoạt động
Ở đây bạn cần phân biệt rõ khái niệm thuê tài chính và thuê hoạt động. Đây đều là thuê tài sản cố định những cách theo dõi và ghi nhận hoàn toàn khác nhau.
- Về thời gian: Thuê tài chính là dài hạn – thuê hoạt động là ngắn hạn
- Về mức độ chuyển giao các rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản thuê: Thuê tài chính là chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích; gắn liền với quyền sở hữu tài sản còn thuê hoạt động sẽ không có sự chuyển giao này.
Theo Điều 36, Thông tư 200/2014/TT-BTC, hợp đồng được coi là thuê tài chính khi đáp ứng ít nhất 1 trong 3 điều kiện:
- Quyền sở hữu tài sản chuyển giao cho bên thuê khi kết thúc hợp đồng
- Bên thuê có quyền mua tài sản với giá ưu đãi ở mức thấp hơn 10% giá trị hợp lý
- Thời gian thuê ≥ 75% thời gian sử dụng hữu ích của tài sản
Cập nhật 2025: Dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 200 dự kiến áp dụng từ 01/01/2025 sẽ bổ sung quy định về thuê tài chính ngắn hạn và giá trị tài sản nhỏ.
Xem ngay: 7 Thay đổi lớn ảnh hưởng đến doanh nghiệp FDI
Tại sao hạch toán thuê tài chính là đóng vai trò vô cùng quan trọng?
Một sai sót nhỏ trong hạch toán có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với rủi ro pháp lý và sai lệch báo cáo tài chính lên đến 30%. Đó chính là lý do mà có hơn 72% doanh nghiệp FDI tại Việt Nam sử dụng thuê tài chính để tối ưu dòng tiền.
Không chỉ với doanh nghiệp FDI, hạch toán thuê tài chính còn là lựa chọn tối ưu của đa dạng doanh nghiệp từ lớn đến nhỏ. Thuê tài chính giúp doanh nghiệp:
- Giảm 40% áp lực vốn ban đầu so với mua tài sản trực tiếp
- Tối ưu hóa cơ cấu thuế khi khấu hao tài sản thuê
- Linh hoạt thay đổi thiết bị công nghệ theo yêu cầu sản xuất
Với sự hỗ trợ của một đơn vị chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, doanh nghiệp có thể hạn chế tối đa được những vấn đề tài chính để tránh các rủi ro phát sinh.
Hướng dẫn hạch toán thuê tài chính – Định khoản chi tiết từng nghiệp vụ
Để giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hạch toán tài chính, dưới đây KMC sẽ hướng dẫn chi tiết cách định khoản từng nghiệp vụ kèm với ví dụ chi tiết, dễ hiểu:
1. Hạch toán khi nhận tài sản thuê tài chính
Nghiệp vụ: Ngày 01/01/2025, Công ty A (FDI) nhận máy móc trị giá 1,2 tỷ đồng từ công ty cho thuê B. Chi phí trực tiếp ban đầu: 30 triệu đồng.
|
Định khoản |
Tài khoản |
Số tiền (VNĐ) |
|
Nợ |
TSCĐ thuê tài chính (TK 212) |
1,230,000,000 |
|
Có |
Nợ dài hạn (TK 343) |
1,200,000,000 |
|
Có |
Phải trả người bán (TK 331) |
30,000,000 |
2. Hạch toán trả tiền thuê hàng kỳ
Nghiệp vụ: Kỳ trả tiền thuê đầu tiên: 120 triệu đồng (trong đó gốc: 80 triệu, lãi: 40 triệu)
|
Định khoản |
Tài khoản |
Số tiền (VNĐ) |
|
Nợ |
Nợ dài hạn (TK 343) |
80,000,000 |
|
Nợ |
Chi phí lãi vay (TK 635) |
40,000,000 |
|
Có |
Tiền gửi ngân hàng (TK 112) |
120,000,000 |
3. Hạch toán khi mua lại tài sản cuối kỳ
Nghiệp vụ: Công ty A thanh toán 150 triệu đồng để mua lại máy móc
|
Định khoản |
Tài khoản |
Số tiền (VNĐ) |
|
Nợ |
Nợ dài hạn (TK 343) |
150,000,000 |
|
Có |
Tiền gửi ngân hàng (TK 112) |
150,000,000 |
| Đồng thời chuyển TK 212 sang TK 211 | ||
Một số sai lầm thường gặp khi hạch toán
Hạch toán thuê tài chính bạn cần tránh một số sai lầm thường gặp sau:
- Không tách bạch gốc/lãi trong kỳ thanh toán
- Quên hạch toán chi phí trực tiếp vào nguyên giá tài sản
- Nhầm lẫn giữa thuê tài chính và thuê hoạt động dẫn đến sai lệch báo cáo
Giải pháp hạch toán thuê tài chính chuyên nghiệp cùng chuyên gia KMC
Bạn là doanh nghiệp mới cần một đơn vị chuyên nghiệp đồng hành mình để thực hiện các bút toán thuê tài chính chuẩn xác. Bạn là doanh nghiệp FDI mong muốn tìm kiếm một đơn vị chuyên nghiệp tại Việt Nam thay mình thực hiện các nghiệp vụ hạch toán thuê tài chính, tư vấn hướng dẫn hạch toán thuê tài chính chuẩn xác và tuân thủ các quy định mới nhất.
Liên hệ ngay KMC – công ty cung cấp dịch vụ thuế, kế toán chuyên nghiệp dành cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp tại Nhật Bản đang hoặc có dự định hoạt động tại Việt Nam.
Với nhiều năm kinh nghiệm hoạt động cùng với sự hiện diện của đội ngũ chuyên gia về thuế, kế toán hàng đầu hiện nay, chúng tôi cam kết: “Hạch toán thuê tài chính chính xác không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn là công cụ tối ưu dòng tiền cho doanh nghiệp FDI.”
KMC hỗ trợ trọn gói quý khách hàng:
- Phân loại thuê tài chính theo chuẩn mực quốc tế
- Lập báo cáo tài chính hợp nhất cho công ty mẹ tại Nhật
- Tối ưu thuế khi thuê tài sản
Cần tư vấn kế toán – thuế trọn gói, đảm bảo tuân thủ VAS và IFRS quý khách hàng hãy liên hệ ngay hotline: +84 91 988 9331.
Xem thêm: Giải pháp quản trị tiền mặt tối ưu cho doanh nghiệp!
