Đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt là các tập đoàn Nhật Bản việc nắm bắt một cách tường tận hệ thống thuế không chỉ là nghĩa vụ mà còn tạo nên lợi thế cạnh tranh. Trong đó, thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) dù chỉ ảnh hưởng đến một số ngành hàng cụ thể nhưng cũng. Hiểu rõ vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt lại chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp FDI lập kế hoạch sản xuất kinh doanh hiệu quả, tránh rủi ro pháp lý và tối ưu hóa dòng tiền.
Trong bài chia sẻ sau KMC sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết về thuế tiêu thụ đặc biệt và cách áp dụng thuế TTĐB cho doanh nghiệp FDI.
Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì?
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) trong tiếng anh là “Special Consumption Tax” là loại thuế gián thu đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ xa xỉ hoặc tiềm ẩn những tác động không nhằm điều tiết việc sản xuất, tiêu dùng, nhập khẩu của xã hội. Nhằm tăng ngân sách cho Nhà nước cũng như tăng cường hoạt động quản lý sản xuất kinh doanh đối với loại hàng hóa dịch vụ này.
Khoản thuế này do doanh nghiệp nộp nhưng người tiêu dùng mới là người trả thuế vì thuế đã được tính vào giá bán. Doanh nghiệp sẽ đóng vai trò thu hộ và nộp lại cho Nhà nước.
Vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt
Để đánh giá đúng vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt, chúng ta cần xem xét nó dưới nhiều góc độ, từ tầm vĩ mô của nhà nước đến tầm vi mô của doanh nghiệp.
1. Vai trò điều tiết vĩ mô nền kinh tế và định hướng tiêu dùng
Nhà nước sử dụng thuế TTĐB như một công cụ đặc biệt để quản lý việc sản xuất và tiêu thụ các mặt hàng được cho là không thiết yếu, thậm chí có hại cho sức khỏe và trật tự xã hội. Bằng cách đánh thuế cao vào thuốc lá, rượu bia, ô tô dung tích lớn… chính phủ hướng tới mục tiêu hạn chế tiêu dùng những mặt hàng này. Ngược lại, việc điều chỉnh giảm thuế suất (như đã từng thấy với ô tô lắp ráp trong nước) lại nhằm khuyến khích phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ.
Đối với doanh nghiệp FDI, đặc biệt là doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động trong các lĩnh vực sản xuất ô tô, điện tử tiêu dùng (điều hòa trên 90.000 BTU), việc theo dõi sát sao các điều chỉnh này là vô cùng quan trọng để lên kế hoạch sản xuất và nhập khẩu linh kiện dài hạn.
2. Vai trò tạo nguồn thu ổn định, quan trọng cho ngân sách nhà nước
Mặc dù chỉ đánh vào một số nhóm hàng hóa, dịch vụ nhất định, nhưng đây lại là những mặt hàng có sức tiêu thụ lớn và ít co giãn về giá. Do đó, vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt trong việc đảm bảo nguồn thu bền vững cho ngân sách là không thể phủ nhận. Nguồn thu này được sử dụng cho các mục đích an sinh xã hội, phát triển cơ sở hạ tầng – những yếu tố gián tiếp tạo nên môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho chính các doanh nghiệp FDI.
Sự ổn định về chính sách thuế TTĐB, nếu được minh bạch và dự báo trước, sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm tính toán bài toán chi phí, tránh được những biến động bất ngờ.
3. Vai trò bảo hộ sản xuất trong nước một cách có chọn lọc
Biểu thuế TTĐB thường có sự phân biệt giữa hàng hóa sản xuất trong nước và hàng nhập khẩu (thông qua cơ chế tính thuế tuyệt đối kết hợp với thuế suất phần trăm). Điều này tạo ra một lợi thế cạnh tranh nhất định cho hàng nội địa, khuyến khích các doanh nghiệp FDI chuyển dịch từ hình thức nhập khẩu thành phẩm sang đầu tư sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam.
Đây chính là điểm then chốt mà các nhà quản lý doanh nghiệp Nhật Bản cần lưu tâm khi quyết định mô hình kinh doanh. Việc đầu tư nhà máy không chỉ giúp tận dụng nguồn lao động mà còn có thể tối ưu được gánh nặng thuế TTĐB, từ đó có giá thành cạnh tranh hơn.
Vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt tác động thế nào đến chiến lược của doanh nghiệp FDI?
Để giúp bạn hiểu rõ và chính xác hơn về vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt, dưới đây KMC sẽ cung cấp đến bạn những ví dụ/ tình huống thực tế mà các doanh nghiệp FDI thường phải đối mặt đối với các sản phẩm, dịch vụ có áp thuế TTĐB.
Quyết định nhập khẩu thành phẩm hay sản xuất trong nước
Ví dụ: Một công ty ô tô Nhật Bản muốn đưa một dòng xe mới vào Việt Nam. Họ có hai lựa chọn: nhập khẩu nguyên chiếc hoặc nhập khẩu linh kiện rời (CKD/IKD) để lắp ráp.
Thuế TTĐB đánh vào ô tô nguyên chiếc nhập khẩu thường cao hơn đáng kể so với mức thuế tính trên giá trị linh kiện. Việc phân tích kỹ lưỡng biểu thuế, cùng với các ưu đãi về thuế nhập khẩu linh kiện sẽ giúp doanh nghiệp ra quyết định tối ưu nhất.
Việc này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc không chỉ về luật thuế TTĐB mà còn cả các hiệp định thương mại như CPTPP mà Việt Nam là thành viên.
Lập kế hoạch giá bán và chiến lược sản phẩm
Thuế TTĐB là một khoản chi phí phát sinh trước khi đưa sản phẩm ra thị trường. Doanh nghiệp cần tính toán chính xác số thuế này để định giá bán hợp lý, đảm bảo lợi nhuận và khả năng cạnh tranh.
Ví dụ: Với mặt hàng điều hòa không khí, việc thiết kế sản phẩm có công suất dưới 90.000 BTU sẽ giúp tránh được thuế TTĐB, từ đó có lợi thế giá lớn trên thị trường. Sự hiểu biết này thúc đẩy hoạt động nghiên cứu & phát triển (R&D) có định hướng, phù hợp với chính sách thuế của quốc gia sở tại.
Quản trị rủi ro tuân thủ và tránh truy thu thuế, phạt nặng
Pháp luật thuế Việt Nam quy định rất rõ về căn cứ tính thuế, đối tượng chịu thuế và thủ tục hoàn thuế TTĐB trong một số trường hợp cụ thể (ví dụ: hàng tạm nhập tái xuất, hàng xuất khẩu). Một sai sót trong việc phân loại hàng hóa, kê khai giá tính thuế, hoặc áp dụng sai thuế suất có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng: truy thu thuế, phạt chậm nộp, phạt hành chính, thậm chí ảnh hưởng đến uy tín của tập đoàn.
Đối với các doanh nghiệp Nhật Bản – nơi coi trọng sự tuân thủ và danh tiếng – việc xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ về thuế TTĐB, hoặc hợp tác với đối tác tư vấn thuế tin cậy là điều sống còn để đảm bảo tính thuế, xác định thuế chuẩn xác, đưa ra phương án kinh doanh hiệu quả & tuân thủ pháp luật.
Tham khảo ngay: Các quy định chính thống về thuế trên cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế Việt Nam.
Tận dụng vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt để tạo lợi thế cạnh tranh bền vững
Thuế tiêu thụ đặc biệt có thể gây ra một số khó khăn, phức tạp về ban đầu tuy nhiên doanh nghiệp hoàn toàn có thể biến thách thức thành cơ hội bằng cách tạo những lợi thế cạnh tranh từ chính hạng mục thuế suất này.
- Dự báo tài chính chính xác: Giảm thiểu rủi ro biến động chi phí, giúp kế hoạch ngân sách và báo cáo tài chính cho trụ sở chính tại nước ngoài trở nên tin cậy hơn.
- Tối ưu hóa cấu trúc sản phẩm và chuỗi cung ứng: Điều chỉnh thiết kế sản phẩm, lựa chọn nguyên liệu đầu vào, hoặc quyết định địa điểm sản xuất/lắp ráp để giảm thiểu nghĩa vụ thuế TTĐB một cách hợp pháp.
- Xây dựng hình ảnh doanh nghiệp có trách nhiệm: Tuân thủ tuyệt đối các quy định về thuế TTĐB, đặc biệt với các mặt hàng như rượu bia, thuốc lá, góp phần xây dựng hình ảnh một công ty có đạo đức kinh doanh, tôn trọng pháp luật và sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam.
Giải mã trọn bộ vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt và nhưng bạn vẫn còn rất nhiều câu hỏi, vướng mắc cần được giải đáp? Hãy chọn ngay một đơn vị chuyên nghiệp đồng hành
Tư vấn giải pháp thuế TTĐB chuyên sâu cùng chuyên gia KMC
Bạn là nhà quản lý của doanh nghiệp FDI và đang tìm kiếm một đơn vị chuyên sâu về thuế – kế toán đặc biệt là thuế tiêu thụ đặc biệt để được tư vấn, hướng dẫn chuẩn xác về các chính sách, quy định có liên quan và hỗ trợ xây dựng một phương án kinh doanh tối ưu. Liên hệ ngay KMC – công ty chuyên cung cấp các giải pháp thuế – kế toán – pháp lý chuyên nghiệp cho doanh nghiệp FDI đặc biệt là doanh nghiệp FDI Nhật Bản.
Với kinh nghiệm lâu năm cùng đội ngũ luật sư, chuyên gia đầu ngành, chúng tôi không chỉ tư vấn, hướng dẫn mà còn có thể hướng dẫn, điều chỉnh và giúp doanh nghiệp xây dựng, hoàn thiện một chiến lược kinh doanh tối ưu với sản phẩm/dịch vụ đặc biệt và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Chúng tôi có thể thay mặt doanh nghiệp trực tiếp kết nối với cơ quan thuế đảm bảo mọi quy trình, thủ tục liên quan được thực hiện nhanh chóng, chuẩn xác. Thậm chí là xử lý nhanh các vấn đề phát sinh giúp hạn chế mọi rủi ro.
Xem thêm: Điều kiện ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân cho doanh nghiệp FDI!
Nhận tư vấn nhanh từ chuyên gia KMC bạn hãy liên hệ ngay hotline: 081 489 4789.
